November 22, 2025

Mitter Sain Meet

Novelist and Legal Consultant

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮੁਕਦਮੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ -1

ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 2: ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 6 ਜੱਜਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਆਪਣਾ ਪੱਖ

ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਮੁਕਦਮਾ 15 ਜੁਲਾਈ 2021 ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਿਵਲ ਜੱਜ ਸ੍ਰ ਹਸਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ ਵੱਲੋਂ, ਆਪਣੇ 19 ਜੁਲਾਈ 2021 ਦੇ ਹੁਕਮ ਰਾਹੀਂ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਉਹ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੱਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨਾ ਕਰੇ।

ਬੰਦੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੀ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਠੋਸ ਕਾਰਨ ਦੇ, ਇਹ ਮੁਕਦਮਾ ਬਾਜਵਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚੋਂ ਬਦਲ ਕੇ Ms. ਅੰਬਿਕਾ ਸ਼ਰਮਾ ਜੀ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। Ms. ਅੰਬਿਕਾ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਇਹ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕਰੀਬ 15 ਮਹੀਨੇ (11.11.21 ਤੋਂ 24.2. 23) ਚੱਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ 15 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਵੱਲੋਂ 39 ਪੇਸ਼ੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ

ਸਾਡੀ ਦਰਖਾਸਤ ਤੇ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਮਿਤੀ 24.02.23 ਨੂੰ ਇਹ ਮੁਕਦਮਾ Ms ਅੰਬਿਕਾ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਸੁਮਿਤ ਮੱਕੜ  ਚੀਫ ਜੁਡੀਸ਼ੀਅਲ ਮਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਸ੍ਰੀ ਸੁਮੀਤ ਮੱਕੜ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਕੇਵਲ ਤਿੰਨ ਪੇਸ਼ੀਆਂ (13.03.21 ਤੋਂ 12.04.23 ਤੱਕ) ਹੀ ਪਈਆਂ।

ਫੇਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਦਲੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ Ms. ਰਾਧਿਕਾ ਪੁਰੀ ਨੇ ਲਈ। 12.05.23 ਤੋਂ 18.04.25 ਤੱਕ 25 ਪੇਸ਼ੀਆਂ ਪਈਆਂ।

ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਹੁਕਮ ਮਿਤੀ 13.08. 2023 ਰਾਹੀਂ, Ms. ਰਾਧਿਕਾ ਪੁਰੀ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਤੇ ਲੱਗੀ ਰੋਕ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ।

ਇਸ ਹੁਕਮ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜੱਜ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਅਪੀਲ ਸੁਣਵਾਈ ਲਈ ਵਧੀਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜੱਜ ਸ੍ਰੀ ਰਵਦੀਪ ਸਿੰਘ ਹੁੰਦਲ ਨੂੰ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਅੱਧੀ ਬਹਿਸ ਸੁਣਨ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਕਾਰਨ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰਥਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾ ਦਿੱਤੀ।

ਉਥੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਕੇਸ ਵਧੀਕ ਜਿਲਾ ਜੱਜ Ms. ਮਨੀਲਾ ਚੁੱਗ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। Ms.  ਮਨੀਲਾ ਚੁੱਗ ਵੱਲੋਂ ਅਪੀਲ ਦੀ ਇੱਕੋ ਦਿਨ ਵਿਚ ਸੁਣਵਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ, ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਸਾਡੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਮੁਕਦਮੇ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨਾ ਕਰੇ। ਇਸ ਹੁਕਮ ਬਾਅਦ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਮੁਕੱਦਮਾ ਮੁੜ ਰਾਧਿਕਾ  ਪੁਰੀ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ।

ਫੇਰ Ms. ਰਾਧਿਕਾ ਪੁਰੀ ਦੀ ਬਦਲੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ Ms. ਪਬਲੀਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲਈ।

Ms. ਪਬਲੀਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ 6 ਪੇਸ਼ੀਆਂ (09.05.25 ਤੋਂ 15.09.25 ਤੱਕ) ਪਈਆਂ।

ਫੇਰ ਉਨਾਂ ਦੇ ਲੰਬੀ ਛੁੱਟੀ ਤੇ ਜਾਣ ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਦਾਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਚਲਿਆ ਗਿਆ।

ਸ੍ਰੀ ਦਾਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੇਸ਼ੀਆਂ (15.10.25 ਅਤੇ 04.11.25 ਨੂੰ) ਪੈ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਅਗਲੀ ਪੇਸ਼ੀ 21.11.25 ਦੀ ਹੈ।

———————————————————-

ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੰਨਾ: ਹੁਣ ਤੱਕ ਭੁਗਤੀਆਂ 86 ਪੇਸ਼ੀਆਂ

86 ਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

-ਮੁਕਦਮੇ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੇਸ਼ੀ 15 ਜੁਲਾਈ 2021 ਨੂੰ ਪਈ ਸੀ। 85ਵੀਂ ਤਰੀਕ 15 ਅਕਤੂਬਰ 2025 ਸੀ। 86ਵੀਂ ਤਾਰੀਕ 4 ਨਵੰਬਰ 2025 ਹੈ।
ਇੰਝ ਹੁਣ ਤੱਕ 86 ਪੇਸ਼ੀਆਂ ਪੈ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਆਮ ਸਾਇਲ ਵਾਂਗ, ਹਰ ਤਰੀਕ ਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਸਵੇਰੇ 10 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਦੇ 4 ਵਜੇ ਤੱਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਰਹੇ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹਰ ਪੇਸ਼ੀ ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਬਾਰੇ ਅਦਾਲਤ ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਹੁਕਮ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਮਨੀ (ਹੁਕਮ) ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਉਸ ਤਰੀਕ ਤੇ ਹੋਈ ਸਾਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਹੁਕਮਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਦੇਖੋ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਪੇਸ਼ੀ ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ 86 ਜ਼ਿਮਨੀ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਪੀਡੀਐਫ ਫਾਈਲ ਦਾ ਲਿੰਕ:

https://www.mittersainmeet.in/wp-content/uploads/2025/11/All-orders-86-Jimni-orders.pdf

—————————————————————–

ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ 1 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਹ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਹੀ ‘ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੁਸਤਕ ਪੁਰਸਕਾਰ’ ਦੇਣ ਦੇ ਐਲਾਨ ਬਾਅਦ ‘ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਮੁਕਦਮੇ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ?’ ਇਹ ਚਰਚਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ
ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਰਾਜ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡ ਵੱਲੋਂ, ਦਸੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਸਾਹਿਤ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਲਈ 108 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਚੋਣ ਦੇ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ‘ਸੂਚਨਾ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਨੂੰਨ’ ਦੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ, ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਘੋਖ ਤੋਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਸਪਸ਼ਟ ਪੱਖਪਾਤ ਅਤੇ ਭਾਈ ਭਤੀਜਾਵਾਦ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਮੁਕਦਮਾ ਜੁਲਾਈ 2021 ਤੋਂ ਸੁਣਵਾਈ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਵੱਲੋਂ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਤੇ ਰੋਕ ਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ।
ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ‘ਸਰਵੋਤਮ ਪੁਸਤਕ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ’ ਦੀ ਚੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਲਈ ਚੁਣੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਅਗਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕਦੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਣਗੇ ਵੀ?
ਸ਼ੰਕੇ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਮੁਕਦਮੇ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਮੁਕਦਮੇ ਦਾ ਮਕਸਦ ਨਾ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਵਾਉਣਾ ਹੈ।
ਅਕਸਰ ਇਹ ਅਫ਼ਵਾਹ ਉਡਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਮੁਕਦਮੇ ਨੂੰ ਲਟਕਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲਾ ਟਲਿਆ ਰਹੇ।
ਦੋਸਤਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਕਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਭਾਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਜਿੰਨਾ ਮਰਜ਼ੀ ਜਾਣਕਾਰ ਹੋਵੇ ਪਰ ਅਦਾਲਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਆਪਣੀ ਚਾਲੇ ਹੀ ਚੱਲਦੀ ਹੈ।

ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਨੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ, ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮੁਕਦਮੇ ਦੇ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਔਖੇ ਪੈਂਡੇ ਦੀ, ਸੰਖੇਪ ਵਿਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਦੇਈਏ ਤਾਂ ਜੋ ਕੌਣ ਕਿੱਥੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ,ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਸਕੇ।

————————–


ਟੀਮ ਭਾਈਚਾਰਾ
ਮਿੱਤਰ ਸੈਨ ਮੀਤ, ਆਰਪੀ ਸਿੰਘ, ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੇਖਾ ਅਤੇ ਸੁਖਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ